OCENA PRZYDATNOŚCI ODMIAN OWSA DO UPRAWY W ROLNICTWIE EKOLOGICZNYM (PRODUKT CYFROWY)

Zapraszamy do bezpłatnego  pobrania w formie cyfrowej Instrukcji Upowszechnieniowej nr 241 - Ocena przydatności odmian owsa do uprawy w rolnictwie ekologicznym.

Aby pobrać publikację proszę o dodanie jej do koszyka i kontynuować procedurę zamówienia.

Owies uprawia się w Polsce na powierzchni około 530 tys. ha, co stanowi 7% ogólnej powierzchni zasiewów zbóż. Owies jest mało wymagający pod względem warunków uprawy i tańszy w produkcji niż inne gatunki zbóż. Dobrze wykorzystuje składniki pokarmowe znajdujące się w glebie, jest tolerancyjny na zakwaszenie i suszę, odporny na wyleganie oraz wykazuje dużą konkurencyjność w stosunku do chwastów, co czyni go przydatnym do uprawy w rolnictwie ekologicznym.

Ważną zaletą owsa jest wytwarzanie w korzeniach alkaloidu – skopolatyny, który hamuje rozwój grzybów wywołujących choroby podstawy źdźbła. Dzięki temu nie jest on porażany przez te patogeny i stanowi dobry przedplon dla innych gatunków zbóż, a zwłaszcza dla pszenicy. Owies jest powszechnie wykorzystywany również jako komponent jarych mieszanek zbożowych.

Prace hodowlane, mające na celu obniżenie zawartości łuski, wpłynęły na poprawę wartości pokarmowej ziarna. Ziarno owsa znajduje wszechstronne zastosowanie jako wartościowa pasza oraz surowiec dla przemysłu spożywczego, głównie do produkcji płatków. Duże walory żywieniowe owsa związane są z zawartością dobrze przyswajalnego białka, łatwo strawnego tłuszczu, dużej zawartości składników mineralnych, witamin (głównie E) oraz lecytyny. Na uwagę zasługuje najwyższy wśród zbóż poziom frakcji rozpuszczalnej błonnika pokarmowego i aminokwasów egzogennych. Wyniki badań prowadzonych w IUNG-PIB wykazały, że w ziarnie owsa dominują kwasy fenolowe charakteryzujące się zdolnością do zmiatania wolnych rodników, oraz saponiny, wpływające na obniżenie poziomu cholesterolu w osoczu krwi, przy czym poszczególne odmiany owsa różnią się zawartością tych związków. Ze względu na te właściwości ziarno owsa cechuje się działaniem profilaktycznym i leczniczym w zakresie chorób układu krążenia: nadciśnienia i miażdżycy, otyłości, zaburzeń przewodu pokarmowego, dietozależnych chorób nowotworowych itp.

W 2020 r. w Krajowym Rejestrze było wpisanych 36 odmian owsa, w tym 32 odmiany owsa zwyczajnego i 4 odmiany owsa nagiego (nagoziarnistego).

Plon owsa nagiego (pozbawionego plewki) jest zwykle o ok. 25-30% niższy w porównaniu z odmianami tradycyjnymi oplewionymi. Ziarno pozbawione łuski charakteryzuje się na ogół lepszym składem chemicznym i większą zawartością składników pokarmowych. Formy nieoplewione owsa cechują się małym udziałem włókna oraz większą zawartością białka i tłuszczu w ziarnie, co wpływa na poprawę jego strawności. Dzięki temu, stanowi on w żywieniu wszystkich grup zwierząt gospodarskich bardziej wartościową paszę niż owies oplewiony. Ze względu na opisane cechy gatunek ten zajmuje istotną pozycję w strukturze zasiewów wielu gospodarstw ekologicznych.

Opracowano w ramach programu wieloletniego IUNG-PIB 2.7 i dot. MRiRW nr HOR.re.027.4.2017/1

SPIS TREŚCI