TRAWY WIECHLINOWATE W UPRAWIE POLOWEJ I ICH WYKORZYSTANIE W ŻYWIENIU ZWIERZĄT INSTRUKCJA UPOWSZECHNIENIOWA NR 243 (PRODUKT CYFROWY)

W warunkach Polski podstawową powierzchnię paszową dla przeżuwaczy stanowią trwałe i przemienne użytki zielone, które są najlepszym źródłem wartościowej i taniej paszy dla tej grupy zwierząt. Według danych GUS (2019), powierzchnia trwałych użytków zielonych (łąk i pastwisk) w Polsce wynosi ok. 3,2 mln ha. Trawy wiechlinowate i rośliny bobowate drobnonasienne (motylkowate) uprawiane na gruntach ornych stanowią dodatkową powierzchnię paszową wynoszącą ok. 0,5 mln hektara. Są to krótkotrwałe użytki zielone, które wprowadzane do płodozmianu polowego, dostarczają wartościowej paszy, a przy tym są cennym ogniwem zmianowania w zrównoważonym systemie gospodarowania. Trawy pastewne mogą być skarmiane w postaci świeżej zielonki lub służyć jako surowiec do produkcji kiszonki, sianokiszonki, siana oraz suszu przemysłowego. Odpowiednio nawożone charakteryzują się dużym potencjałem produkcyjnym suchej masy, białka i energii, przewyższającym znacznie większość innych gatunków roślin pastewnych. Polowa uprawa traw jest stosunkowo tanią formą produkcji paszy, ze względu na mały koszt materiału siewnego, niewielkie nakłady środków ochrony roślin oraz stosunkowo łatwą mechanizację uprawy i zbioru. Rośliny te mają na ogół nieduże wymagania co do rodzaju gleby i stanowiska w zmianowaniu, a ponadto są mało wrażliwe na ugniatanie gleby ciężkimi maszynami. Polowa uprawa traw najbardziej uzasadniona jest w gospodarstwach, które mają mały udział naturalnych użytków zielonych lub areał niewystarczający do zaspokojenia potrzeb paszowych zwierząt przeżuwających.
Trawy wiechlinowate uprawiane na gruntach ornych są na ogół gatunkami wieloletnimi, dającymi w ciągu roku kilka pokosów. W zależności od gatunku, użytkuje się je z reguły od 1 do 3 lat, co nie komplikuje systemu zmianowania, natomiast przyczynia się do uzyskania dobrego stanowiska dla roślin następczych. Resztki pożniwne tych roślin korzystnie wpływają na środowisko glebowe, wzbogacając je w materię organiczną oraz poprawiają właściwości fizykochemiczne i biologiczne. Wielkość plonu i jego wartość pokarmowa, szczególnie zawartość białka w paszy produkowanej z traw, w znacznym stopniu zależą od poziomu nawożenia azotem oraz terminu koszenia runi. Oczywiście, nie bez znaczenia jest również przebieg pogody.
W optymalnych warunkach siedliskowych uzyskuje się plon na poziomie 10-15 t suchej masy i 1,5-2,0 t białka z 1 hektara.
Możliwość regulowania, do pewnego stopnia, jakości plonu ma szczególne znaczenie przy produkcji suszu przemysłowego, bowiem dzięki temu istnieje możliwość utrzymania ciągłości produkcji paszy o jednolitych cechach jakościowych. Spośród gatunków wiechlinowatych uprawianych na gruntach ornych największe znaczenie mają trawy wysokie, takie jak: życice (wielokwiatowa, westerwoldzka, mieszańcowa, trwała,), kostrzewy (łąkowa, trzcinowa), festulolium, kupkówka pospolita, tymotka łąkowa, stokłosa uniolowata, rajgras wyniosły.

SPIS TREŚCI